ONTSTAAN VAN CARNAVAL

De Vosselaarse Jeugdraad wilde, voor de Vosselaarse jeugd, eens iets anders inrichten dan gewoon een wandeling of een uitstap, een feestje of … Allemaal goed en wel, maar carnaval? ... Nee, daar kon niet iedereen van de Jeugdraad achter staan: wie in Vosselaar zou daaraan meedoen?

En toch, met wat geldelijke steun van de Jeugdraad begonnen enkele personen het helemaal alleen in mekaar te steken. Alle jeugdbewegingen werden aangesproken om rond het thema “CARNAVAL” te werken, om dan die zondag met “iets” naar buiten te komen en mee te gaan in de stoet. Op zaterdagavond ging men starten met een jeugdbal in het Parochiehuis en de eerste jeugdstoet zou op zondagmiddag plaatsvinden. Zo werd op 23 en 24 februari 1974 het eerste carnavalsweekend in Vosselaar gevierd. De “Boerinnekes”, “Clowns”, “Ridders” of “Prinsessen”, hadden geen spijt dat ze gekomen waren naar het eerste carnavals(jeugd)bal. Want er was sfeer, gezelligheid en plezier tot in de vroege uurtjes. Zoals het hoort werd er ook een Prins en Prinses Carnaval verkozen tijdens het bal en die kregen 's anderendaags dan een ereplaats in de stoet, gezeten in een koets met paard. En ook al die anderen van het bal lieten zich graag met hun ‘kostuum’ opmerken in de eerste carnavalsstoet.

Het was een groots bal geworden, het was een heuse stoet geworden. Het opzet was geslaagd en zeker voor herhaling vatbaar. Er werd op zondag dan ook duchtig nagevierd in de vele Vosselaarse kroegen en waar op zondag het Prinsenpaar binnenkwam zakte de bierprijs naar beneden.

Ook de volwassenen werden door deze sfeer ‘besmet’ met het carnavalsvirus en verzekerden ons: "Volgend jaar doen we mee!" En zo gebeurde. Sinds februari 1975 bleef de stoet groeien. Vanaf dan sloten tal van verenigingen en/of wijken zich aan en bleven trouwe blikvangers in de stoet: onze Vosselaarse fanfare en drumband, onze Vosseruiters, de Adriaan Ghyslaan, Bergeneinde, De Kaartclub, Scouts, Chiro, KAJ en Jeugdclub De Nok waren er als eerste bij om mee te doen. Het gemeentelijk feestcomité was er in de beginjaren ook bij om ons wat zakgeld voor Prins en Prinses te schenken.

Na 3 jaar werd het Parochiehuis echt veel te klein en in 1977 werd een grote tent gehuurd, die geplaatst werd achter het gemeentehuis. Dit kostte een smak geld en hiervoor werd de “steunactie wasstekken” opgericht. Deze ‘unieke wasstekken’ worden nog steeds verkocht, door de talrijke clowns, telkens bij het begin van de stoet. Gelukkig kon men één jaar later al gebruik gaan maken van de “luxueuze” Vosselaarse gemeentehal. Sindsdien wordt daar jaarlijks nog het hele weekend carnaval gevierd. En wie in Vosselaar zou nog nooit hebben meegedaan, laat staan nog nooit de stoet hebben gezien? Die zijn er zeker niet veel te vinden.

Ondertussen hebben al vele personen deel uitgemaakt van de Vosselaarse Carnavalraad. Allemaal hadden ze maar één doel voor ogen: het Vosselaar Carnaval laten groeien tot wat het nu al is, één groot feest voor groot en klein, voor velen carnavalisten (ook van buiten Vosselaar) maar voornamelijk gebracht voor en door mensen uit Vosselaar.

In het 50-jarig bestaan van Carnavalraad Toeten of Blazen, zijn er nog maar 3 voorzitters de revue gepasseerd: medestichter Karel Sas (1973 – 1985), Bie Bayens (1985 -1993) en Patrick Dielis (1993 - ???).

Carnaval Vosselaar - geschiedenis Carnaval Vosselaar - geschiedenis Carnaval Vosselaar - geschiedenis

En zeg nu nooit meer dat je van
“TOETEN OF BLAZEN” weet!!!

DE NAR VAN CARNAVAL

Een nar of hofnar is de officiële grappenmaker aan het hof van een vorst of bij een rederijkerskamer. Vooral in de Middeleeuwen was de hofnar populair, maar in de loop van de 18e eeuw verdween deze aan de meeste hoven.

Een nar was soms iemand die door afwijkende geestelijke of lichamelijke eigenschappen (mismaakt en/of 'geestelijk beperkt') onbewust de spotlust opwekte, soms een intellectueel die bewust spotte en politieke invloed had. Sommige talen onderscheiden beide figuren, zoals in het Engels (“Buffalo” versus “Jester”). De nar kleedde zich vaak in een voor hem gemaakt pak, voorzien van zogenaamde “narrenbellen”. Soms droeg hij een staf, narrenstok, zotskolf of “Marot”. De nar had een bijzondere sociale positie. Enerzijds wekte hij de indruk onderaan de sociale ladder te staan, anderzijds was hij in de positie leden en gasten van het hof te doorgronden en hen voor de gek te houden. Hij kon ingaan tegen de heersende opvattingen, zonder dat hij ervoor gestraft werd. In die zin had hij juist een hoge sociale status. In de “Orde van de Dwazen” was de geborduurde nar op de kleding een herkenningsteken.

Carnaval Vosselaar - geschiedenis
Carnaval Vosselaar - geschiedenis

Tijdens het Vosselaars carnaval is de belangrijkste functie van onze nar om de (kandidaat) Prins en (kandidaat) Prinses Carnaval bij te staan en om samen plezier te maken gedurende het hele carnavalsweekend, zowel in de gemeentehal als op zondag in de carnavalsstoet. Tijdens ons 50-jarig bestaan hebben we met “Toeten of Blazen” in Vosselaar nog maar 2 narren moeten aanstellen. Onze eerste nar was “Lowieke Janssen” zaliger en onze huidige nar is nog steeds “Mich De Backker”.

Ook in Vosselaars heeft de nar tijdens carnaval steeds zijn “Marot” in zijn handen (stok met kop erop).



KAREL SAS

Karel Sas, destijds voorzitter van de Jeugdraad, was één van de weinige mensen die erin geloofde dat carnaval een toekomst had in Vosselaar.

Hij maakte in 1973 dan ook deel uit van dat kleine groepje mensen die de koppen bij elkaar staken om het eerste carnavals(jeugd)bal en carnavalsstoet in elkaar te steken. Karel is dus één van de stichters van carnaval in Vosselaar.

Door het succes van het eerste jaar, bleef hij ook de volgende jaren mee zijn schouders zetten onder de organisatie van het Vosselaarse carnavalsgebeuren. Alzo stond Karel ook mee op de eerste rij bij de oprichting van de Vosselaarse Carnavalsraad “Toeten of Blazen”. Karel Sas werd in deze carnavalsraad dan ook unaniem verkozen tot eerste voorzitter van “Toeten of Blazen”. Hij stond daarna nog jaren aan het roer van een “toffe bende” die het Vosselaars Carnaval, jaar na jaar, lieten openbloeien in Vosselaar.

Helaas kreeg Karel af te rekenen met een verschrikkelijke ziekte en daardoor moest het Vosselaarse Carnaval op 22 april 1985, en dit veel te vroeg, afscheid nemen van Karel Sas. Tijdens het jaarlijkse carnavalsbal in 1986 werd dit afscheid nogmaals herdacht … niet met treurnis … maar zoals Karel het zou willen … dansen en hossen … Karel kreeg dan ook postuum een daverend applaus van alle aanwezige carnavalisten!

Carnaval Vosselaar - geschiedenis
Carnaval Vosselaar - geschiedenis

Sindsdien brengen, tijdens het carnavalsweekend, alle leden van de Carnavalsraad “Toeten of Blazen”, steevast op zondagmorgen, een bezoek aan het graf van hun eerste voorzitter, Karel Sas, en wordt er hierbij steeds een boeketje geplaatst op zijn graf.

AMADEE EN EMARANS

Carnaval Vosselaar - geschiedenis Carnaval Vosselaar - geschiedenis

“Amadee en Emarans” zijn al vanaf het tweede jaar (1975) de mascottes van het Vosselaarse carnavalsgebeuren. Ze zijn ontworpen door de Vosselaarse kunstschilder Jan Peeters, die jarenlang ook lid was van de carnavalsraad “Toeten of Blazen”.

Eerst werden “Amadee en Emarans” als “echte reuzen” gedragen in de carnavalsstoet. “Amadee” woog toen 45 kg en “Emarans” was goed voor 35 kg. Daarna verdwenen de reuzen en werden ze verwerkt in de eerste prinsenwagen die in Vosselaar rondreed. Onze Prins en Prinses Carnaval werden toen jarenlang door Vosselaar rondgereden terwijl ze samen in de schoot van “Amadee en Emarans” zaten.

Toen de eerste prinsenwagen versleten was en er een nieuwe prinsenwagen moest gemaakt worden, verhuisden “Amadee en Emarans” naar het “binnen gebeuren” van carnaval. Zo kan je “Amadee en Emarans” elk jaar nog terugvinden boven op onze kassa met bonnetjes. Van daaruit waken ze er beide over dat carnaval weer op een plezante manier zal verlopen.

Naar de namen van de reuzen heeft men toen in de Vosselaarse Jeugdraad ook niet lang moeten zoeken. De naam “Emarans” zou geïnspireerd zijn op de naam van de vrouw van een “toenmalige schepen uit Vosselaar”, terwijl de naam “Amadee” indertijd veel zou voorgekomen zijn in het Antwerpse.